مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

اهداف و سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یمن و دریای سرخ

  دکتر محمد مهدی مظاهری  استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC    تنگه استراتژیک باب المندب و دریای سرخ، در ماههای اخیر به دلیل جنگ غزه به کانون بی‌ثباتی تبدیل شده است؛ دلیل این امر نیز رویکرد حمایت‌گرایانه نیروهای ارتش یمن از فلسطین است که از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه، حمله به کشتی‌های عازم سرزمینهای اشغالی یا از مبدأ این رژیم در دریای سرخ را در برنامه خود قرار داده و وعده داده‌اند تا زمانی که تجاوز نظامی اسرائيل به نوار غزه پایان نیابد به حملات خود ادامه خواهند داد. ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین حامی رژیم اسرائیل نخستین کشوری بود که به این سیاست نیروهای ارتش یمن واکنش نشان داد و کوشید در پوشش حمایت از آزادی کشترانی، ائتلافی جهانی برای مقابله با این حملات تشکیل دهد؛ ائتلافی که البته به دلیل تعارض منافع کشورهای غربی ناکام ماند و در عمل به حملات

بیشتر بخوانید
اهداف سیاست خارجی روسیه در شورای همکاری خلیج فارس

    معصومه محمدی   پژوهشگر مسائل اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc    شورای همکاری خلیج فارس متشکل از ۶ کشور عربستان، بحرین، امارات متحده، کویت، عمان و قطر است. منطقه خاورمیانه و به ویژه منطقه عربی خلیج فارس به دلیل اهمیت ژئوپلیتیکی و استراتژیک به شدت مورد توجه قدرت های بزرگ بین المللی و منطقه ای قرار گرفته است. منطقه خلیج فارس محیط رقابت و درگیری بین قدرت های بزرگ برای تحمیل کنترل بر آن و کنترل تمام سیاسی، جنبه های اقتصادی، جغرافیایی و امنیتی، با هدف حفاظت و ارتقای منافع استراتژیک خود با توجه به تغییرات بین المللی اخیرا مورد توجه و از اولویت های سیاست خارجی روسیه قرار گرفته است. توسعه روابط مسکو با شورای همکاری خلیج فارس در راستای روندهای روسیه با هدف اطمینان از دستیابی و به حداکثر رساندن منافع آن و کمک به احیای نقش و جایگاه آن در منطقه و نفوذ در

بیشتر بخوانید
چشم انداز اجرای کریدور تجاری عراق –ترکیه

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   ترکیه از سپتامبر گذشته که هند در نشست گروه G20 بر پروژه کریدور تجاری هند-عرب-مدیترانه تاکید کرد، تلاش زیادی برای سرعت بخشیدن به کریدور تجاری اقتصادی عراق-ترکیه موسوم به «جاده توسعه» انجام داده است. خطوط کشتیرانی و ریلی کریدور هند-عرب-مدیترانه از امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن و اسرائیل می گذرد و سپس به یونان و سایر نقاط اروپا می رسد و می تواند با کانال سوئز رقابت کند. در همین حال، ایرانی‌ها و روس‌ها نیز بر روی توسعه کریدور شمال-جنوب به عنوان کریدور حمل و نقل بین‌المللی کار می‌کنند. این طرح برای تسهیل مسیرهای تجاری چند وجهی که روسیه، قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و اروپا را به خاورمیانه و هند از طریق بنادر ایران در خلیج فارس و دریای عمان (اقیانوس هند) متصل می کند، طراحی شده است(1). بعد از یک دهه در اولین

بیشتر بخوانید
چشم انداز ژئوپلیتیک و امنیت در دریای سرخ

حسین ربیعی   هیئت علمی دانشگاه خوارزمی مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC     گشایش کانال سوئز در سال 1869 منجر به تمرکز ژئوپلیتیک جدیدی بر دریای سرخ و خلیج عدن به عنوان رابط کلیدی بین اروپا و سرزمین‌های آسیا و خاورمیانه شد. حضور نظامی بریتانیا در جنوب یمن، به ویژه در بندر عدن، همراه با سومالی لند بریتانیا و در جزیره سقطری، ابزاری برای حضور در جنوب دریای سرخ و تنگه باب المندب فراهم کرد. در سال 1936، بریتانیا و مصر معاهده انگلیس و مصر در سال 1936 را در لندن امضا کردند که پس از 54 سال به اشغال مصر از سوی انگلیس پایان داد. بر اساس این معاهده تعداد نیروهای مسلح انگلیس در مصر کاهش یافت و یک اتحاد نظامی 20 ساله امضا شد. دریای سرخ یکی از مهمترین آب راه ها و شلوغ ترین مسیر کشتیرانی جهان است که سالانه تقریباً یک تریلیون دلار کالا از

بیشتر بخوانید
زلزله غزه  و سونامی دانشجویی در آمریکا

فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلحIPSC-   یکی از بزرگترین دستاوردهایی که اخیراً جنگ غزه به دست آورده ، پیوستن دانشگاه های معتبر آمریکایی از نظر علمی و آکادمیک ،خشم دانشجویان و اساتید این دانشگاه ها نسبت به جنایات نسل کشی در فلسطین است.بخش آکادمیک در آمریکا همچنین به دلیل رویدادهای نوار غزه با استعفا و تعلیق روبرو شده است .مهم ترین سوال این است که آیا این سونامی دانشجویی می تواند تغییری عمیق در سیاست آمریکا ایجاد کند؟آیا این تظاهرات توانایی تغییر افکار عمومی نسبت به اسرائیل را دارد؟ آیا در انتخابات آتی ، کارت کنگره به عنوان حامی اسرائیل ارزش خود را از دست می دهد؟ –  سونامی دانشجویی و تغییر در سیاست آمریکا  در 18 آوریل2024، دانشجویانی که جنگ اسرائیل در نوار غزه را رد کردند، در محوطه دانشگاه کلمبیا در نیویورک تحصن کردند و از دولت خواستند که همکاری دانشگاهی خود را با

بیشتر بخوانید
نقش کنونی عربستان در خاورمیانه

فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلحIPSC- هم سویی مجدد بازیگران کلیدی در خاورمیانه و فراتر از آن مسیری برای ایجاد امنیت در صلح، نشان می دهد که کشورهای صاحب قدرت نفت  می خواهند خاورمیانه را در تصویر جهانی تغییر دهند.یکی از این کشورها عربستان سعودی است، که تلاش دارد با نقشی متفاوت خود را در صحنه بین المللی بازنمایی کند.با توجه به بافت خاورمیانه و این واقعیت  که تغییرات در این منطقه آنی است ، تنها می شود به بازیگران ثابت و قدرتمند به عنوان مرجع اصلی ،که آینده خاورمیانه بر آن‌ها استوار است، تکیه کرد.لذا به نظر می رسد مولفه هایی برای تاثیرنقش این بازیگران در سه عامل سیاسی،  اقتصادی و تغییرات جهانی خلاصه می شود. در این مقاله سعی داریم  در مورد نقش کنونی عربستان سعودی، یکی از این بازیگران قدرتمند بپردازیم. – سیاسی سیاست و اراده دولت ها، تعیین‌کننده اصلی اهداف

بیشتر بخوانید
حکمرانی عقلانی نیاز حیاتی محور راهبردی اورآسیا

  علی بمان اقبالی زارچ کارشناس ارشد اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC  جهان سیاست در حالی به سال جدید شمسی وارد شده که همانند رشد تکنولوژی بر سرعت تحولات سیاسی و امنیتی افزوده شده و عرصه بین الملل درگیر بحران های متکثر و متنوع از جمله نسل کشی در غزه و جنگ اوکراین می باشد که عمدتا متمرکز بر محوریت اورآسیاست. در منطقه قفقاز تحولات جدید در سال ۱۴۰۰ با عملیات نظامی آذربایجان بر علیه  ارمنستان شروع شد و هدف غایی در این رقابت بین محور ترکی – آذری و ارمنستان داشتن سهم بیشتر در تسلط بر منطقه اورآسیاست که دارای اهمیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک است. هم چنین در پاییز 1402 نیزوهای جمهوری آذربایجان منطقه قره باغ را تصرف نموده و کوچ اجباری دهها هزار ارمنی به ارمنستان رقم خورد و هم اکنون مذاکرات طرفین برای واگذاری 4 روستا به آذربایجان در مراحل نهایی است .در شرایط جدید که

بیشتر بخوانید
هالیوود ابزاری برای قدرت نرم پنتاگون

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC    پنتاگون در فیلم های مانند طولانی‌ترین روز، تنها بازمانده، مرد آهنی، جک رایان، آپولو 13، فرنچایزهای پارک ژوراسیک، جیمز باند، مارول، گودزیلا، ترانسفورمرز، ملاقات با والدین، جزر و مد زرشکی و من افسانه‌ام نقش موثری داشته‌ است. بدین ترتیب رابطه دیرینه هالیوود و پنتاگون به ارتش ایالات متحده نفوذ قابل توجهی در برخی از پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینما که عمدتا مضامین نظامی دارند، داده است(1). به هر حال ترویج نظامی گری به معنای بودجه بیشتر برای پنتاگون و پیمانکارانش، اعتبار بیشتر، نظارت و بررسی کمتر، جنگ های بیهوده تر و سودجویی بیشتر است. ارتش در ازای اجازه استفاده از پایگاه‌های نظامی، سلاح‌ها، کارشناسان و نیروها، عملاً به یک تولیدکننده مشترک با حق وتوی منحصر به فرد تبدیل می‌شود. دیوید راب روزنامه نگار توضیح می دهد که چگونه دهه هاست پنتاگون به فیلمسازان می

بیشتر بخوانید
رویکرد هند به تحولات نوین در غرب آسیا

  دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC   روابط هند و منطقه غرب آسیا از دیرباز بر سه عنصر نیروی انسانی، وجوه ارسالی و نفت استوار بوده است. بدین ترتیب غرب آسیا یکی از موفق ترین مناطق برای دیپلماسی هند در دهه گذشته به شمار می آید و هر گونه تنش و درگیری در این منطقه می تواند بر نیازهای اقتصادی و استراتژیک هند تأثیرات منفی بر جا بگذارد. با توجه به اینکه هند، سومین واردکننده و مصرف کننده بزرگ نفت در جهان، بخش قابل توجهی از خرید نفت خود را از منطقه غرب آسیا وارد می کند اهمیت ژئواکونومیک این منطقه برای هند بسیار فوق العاده می باشد و همواره دولت های متوالی این کشور با درک کامل تأثیرات ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک منطقه غرب آسیا بر تجارت و اقتصاد خود، همکاری های توسعه ای و تصمیمات دیپلماتیک و تجاری را اتخاذ کردند.

بیشتر بخوانید
مواجهه ایران و اسرائیل و لزوم اصلاحات ساختاری در سازمان ملل

دکتر محمد مهدی مظاهری  استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC در هفته های گذشته شاهد تغییر مرکز ثقل تحولات و بحرانها از جنگ غزه در شرق مدیترانه به سمت منطقه غرب آسیا بودیم، تحولاتی که دورنمایی از توسعه میدان جنگ و گسترده تر شدن سطح درگیری ها را به تصویر کشید. نقطه آغاز این شرایط بحرانی، حمله رژیم اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در سوریه بود که نه تنها سبب شهادت سیزده تن از مستشاران نظامی ایران و شهروندان سوری شد، بلکه تخریب کامل ساختمان کنسولگری را نیز به دنبال داشت. در پی این اقدام که نقض فاحش حقوق بین الملل بود، جمهوری اسلامی ایران در ابتدا منتظر واکنش جامعه جهانی و نهادهای بین المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل شد تا در صورت امکان، پاسخی حقوقی به این تجاوز آشکار بدهد؛ اما بعد از اینکه مشخص گردید دولتهای غربی استانداردهای دوگانه خویش را به شورای امنیت

بیشتر بخوانید
بازگشت بومرنگ بیداری اسلامی و بیداری ترکی در ترکیه

  اسلام ذوالقدرپور پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   سیاستگذاری عمومی که دانش اداره امور عمومی یا مهندسی علوم سیاسی است، فرآیندی دارد که سیاست‌ها، تاکتیک‌ها و ابزارهای آن می‌تواند چرخش نموده و پیامدهای خسارت‌باری برای صاحب این سیاستگذاری‌ها داشته باشد. چرخش سیاست‌ها و ابزارها به سوی سیاستگذار یا طراح سیاست، روندی است که در بسیاری حوزه‌های سیاستگذاری رخ می‌دهد. این روند چرخش سیاست مانند بومرنگی است که بعد از پرتاب، دوباره به سوی پرتاب‌کننده یا صاحب بومرنگ بازمی‌گردد و در صورتی که پرتاب کننده هوشیار نباشد، بومرنگ به وی برخورد نموده، خسارت و آسیب به پرتاب کننده وارد می‌سازد. بخش عمده سیاست‌های عصر کنونی، ویژگی بومرنگی یافته و سیاستگذاران را با چالش چرخش سیاست یا بازگشت سیاست‌ها مواجه ساخته است.، چنین وضعیتی را می‌توان سیاستگذاری بومرنگی نامید که صاحب سیاست را در دام سیاست خود گرفتار و آسیب نهایی را بر سیاستگذار خویش وارد می‌سازد!

بیشتر بخوانید
اروپا و رویکرد دوگانه با بحران غزه و تحولات خاورمیانه

علی بمان اقبالی زارچ کارشناس ارشد مطالعات اورآسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC   در هزاره سوم توامان با رشد سریع علم و تکنولوژی ، تحولات بین المللی نیز روندی سرعتی مضاعف به خود گرفته و اگر در قرن بیستم وقوع هر تحول و رویداد جدید یک دهه زمان می برد اکنون این فرایند به سالانه تبدیل شده است به طوری که در سال های اخیر شاهد چند رویداد و بحران مهم نظیر اوکراین و غزه هستیم که بر فرایند تغییرات نظم بین الملل و روابط بین کشورها سایه انداخته است. در این میان اروپایی‌ها بیش از هر زمان دیگر از تداوم درگیری و خشونت در مناطق اشغالی فلسطین نگران شده اند. چرا که بار دیگر توجه جامعه جهانی به منطقه غرب آسیا جلب شده و موضوع اوکراین به تدریج در حال فراموشی است. اظهارات زلنسکی رئیس جمهور اوکراین و دودا رئیس جمهور لهستان موید همین امر می‌باشد. در واقع

بیشتر بخوانید
رویکرد کشورهای عربی به پاسخ ایران به اسرائیل و چشم انداز آینده 

  داود احمدزاده  کارشناس مسائل غرب آسیا  مرکز بین المللی مطالعات صلح– IPSC   پاسخ  ایران به اقدام اسرائیل در حمله به کنسولگری ایران  در سوریه  با انبوهی از موشک و پهپاد های  مختلف ، شرایط جدیدی را برای  نظم منطقه ای  و توازن قوا در خاورمیانه رقم زده است  . گرچه  برای مقابله با این حملات موشکی ایران به اسرائیل،  آمریکا و تروئیکای اروپا به همراه اردن  در دفاع از آسمان اسرائیل تمام امکانات پدافندی خود را به کار بستند . با این وجود، با حملات موشکی ایران ، سیاست جنگی پیشدستانه اسرائیل  مبتنی بر اصل غافلگیرانه  و حمله به دشمن در خاک خود  “برای حفظ برتری نظامی مطلق در منطقه”  برای دهه های  طولانی از سوی استراتژیست های این رژیم دنبال می شد به نظر می رسد که در وضعیت موجود با ابهاماتی روبرو شده است . در طول حیات اسرائیل به غیر از جنگ  اکتبر1971که با تهاجم 

بیشتر بخوانید
رویکرد روسیه در قبال شرایط  بحرانی اسرائیل در منطقه

معصومه محمدی   پژوهشگر مسائل اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc     در ماه اخیر  طی حمله هوایی اسرائیل به سفارت ایران در سوریه، سه نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و چهار مستشار ایرانی شهید شدند. سپاه پاسداران نیز شنبه شب و در پاسخ به جنایت‌های اخیر رژیم صهیونیستی در حمله به بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق و به شهادت رساندن جمعی از فرماندهان و مستشاران نظامی کشورمان در سوریه، حملات گسترده‌ای را با صد‌ها موشک و پهپاد علیه مواضع رژیم صهیونیستی انجام داد. روسیه در بیانیه‌ای درباره تحولات اخیر منطقه و ناتوانی شورای امنیت سازمان ملل در اقدام مناسب در زمینه حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، از همه طرف‌ها خواست که برای جلوگیری از وخامت بیشتر وضعیت منطقه، خویشتنداری کنند. این نوع واکنش روسیه در خصوص بحران جدید منطقه در شرایطی است که، روسیه دهه گذشته را صرف تقویت نفوذ خود در منطقه

بیشتر بخوانید
انتخابات، تغییر بازی سیاسی  و اقتصادی ترکیه در سال1402

فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر و مدرس دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلحIPSC- در طول سال 1402،ترکیه شاهد دو انتخاب سرنوشت ساز،ریاست جمهوری و شهرداران بود. این انتخابات چه تحولات مهمی در سطوح سیاسی و اقتصادی این کشور ایجاد کرد؟وتاثیر این انتخابات و تحولات ناشی از آن ، دردو محور سیاسی و اقتصادی  چه بود؟موضوعی است که به آن خواهیم پرداخت. – انتخابات اول الف) تحولات سیاسی داخلی در اردیبهشت 1401، پارلمان ترکیه قانون جدید انتخاباتی را تصویب کرد که توسط حزب عدالت و توسعه و حزب جنبش ملی (MHP) (AKP) ارائه شد. این قانون عمدتاً یک محاسبه استراتژیک بود که هدف آن افزایش سهم آرای این دو ائتلاف در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی  1402بود. این قانون آستانه انتخابات مجلس را از 10 درصد به 7 درصد کاهش داد و فرمول محاسبه توزیع کرسی های پارلمان را تغییر داد. قانون جدید همچنین نحوه انتخاب رئیس و اعضای هیئت های انتخابات

بیشتر بخوانید