گزارش مدیرکل آژانس
در خصوص برنامه هسته ای ایران
۱. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و ،بطور موازی، به شورای امنیت درباره
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های شورای
امنیت در جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش به تحولات پس از گزارش قبلی
در می ۲۰۱۰ می‌پردازد.
۲. شورای امنیت در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ قطعنامه ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) را تصویب کرد که بر
اساس آن:
* شورای امنیت تایید کرد که ایران به درخواست‌های شورای حکام نپرداخته و از
قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸) شورای
امنیت پیروی نکرده است.
* شورای امنیت تایید کرد که ایران، بدون تاخیر بیشتر، باید اقدامات درخواست
شده توسط شورای حکام در قطعنامه‌های GOV/۲۰۰۶/۱۴ و GOV/۲۰۰۹/۸۲ را انجام
دهد.
* شورای امنیت بر این نکته صحه گذاشت که ایران، بدون تاخیر بیشتر، باید
اقدامات تصریح شده در بند ۲ قطعنامه ۱۷۳۷ (۲۰۰۶) (تعلیق تمام فعالیتهای
بازفرآوری و مرتبط غنی‌سازی بعلاوه کار بر روی فعالیتهای مرتبط رآکتور آب
سنگین) را انجام دهد.
* شورای امنیت مجدد تصریح کرد که ایران باید بطور کامل با آژانس بین‌المللی
انرژی اتمی در زمینه تمام مسائل باقیمانده به ویژه آنهایی که نگرانی‌ها
درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را افزایش می‌دهند،
همکاری کند که این همکاری شامل تامین دسترسی به تمام سایتها، تجهیزات،
اشخاص و مدارک مورد درخواست آژانس می‌شود؛
* شورای امنیت تصمیم گرفت که ایران باید، بدون تاخیر، به توافق پادمان‌های
خود بطور کامل و بدون هیچگونه شرطی پایبند باشد که این شامل بکارگیری کد
تعدیل شده ۳.۱ ترتیبات اجرایی می‌شود؛ این شورا از ایران خواست تا موکدا
مطابق با مفاد پروتکل الحاقی اقدام کرده و سریعا آن را بپذیرد؛ شورای امنیت
تاکید کرد که مطابق ماده ۲۴ و ۳۹ توافق پادمان‌های ایران، توافق
پادمان‌های ایران و ترتیبات اجرایی آن شامل کد تعدیل شده ۳.۱ بطور یکجانبه
توسط ایران قابل اصلاح یا تغییر نیستند. شورا خاطر نشان کرد که مکانیزمی در
توافق برای تعلیق هر یک از مفاد ترتیبات اجرایی وجود ندارد؛
* شورای امنیت مجدد تاکید کرد که ایران مطابق با الزامات خود تحت
قطعنامه‌های قبلی مبنی بر تعلیق تمام فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی، رآکتور آب
سنگین و بازفرآوری، نباید کار ساخت و ساز در هر یک از تاسیسات جدید
غنی‌سازی اورانیوم، بازفرآوری یا مرتبط با آب سنگین را آغاز کند و باید هر
گونه ساخت و ساز در حال جریان چنین تاسیساتی را متوقف کند.
* شورای امنیت از مدیرکل خواست تا تمام گزارشهای مدیرکل درباره بکارگیری
پادمان‌ها در ایران را به شورای امنیت انتقال دهد؛
* شورای امنیت از مدیرکل خواست تا طی ۹۰ روز گزارشی را درباره اینکه آیا
ایران تعلیق تمام فعالیتهای ذکر شده در قطعنامه۱۷۳۷ (۲۰۰۶) را اجرایی کرده و
به تعلیق آنها ادامه داده است یا نه، تهیه کند. شورای همچنین از مدیرکل
خواست تا گزارشی را درباره روند پایبندی ایران به تمام گامهای مورد نیاز
شورای حکام و به سایر مفاد قطعنامه‌های ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳
(۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) تهیه کند.
A. فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی فعلی
A.۱. نطنز: تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت
۳. تاسیسات غنی‌سازی سوخت: دو سالن آبشاری در تاسیسات غنی‌سازی سوخت وجود
دارند: سالن آبشاری A و سالن آبشاری B. با توجه به اطلاعات طراحی ارائه شده
توسط ایران، ۸ واحد (واحدهای A۲۱ تا A۲۸) برای تولید سالن A، با ۱۸ آبشار
در هر واحد برنامه‌ریزی می‌شوند. اطلاعات طراحی مفصلی درباره سالت تولید B
ارائه نشده است.
۴. ایران در ۲۸ آگوست ۲۰۱۰ گاز هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی (یواف۶) را به
۱۷ آبشار واحد A۲۴، ۶ آبشار واحد A۲۶ در تاسیسات غنی‌سازی سوخت تزریق
می‌کرد. تمام ۱۸ آبشار واحد A۲۸ و آبشار باقیمانده واحد A۲۴ و باقی ۱۲
آبشار واحد A۲۶ ( شش آبشاری که تحت خلأ بودند) همچنین نصب شدند، اما هگزا
فلوراید اورانیوم در آنها تزریق نمی‌شد. تا آن تاریخ، تمام سانتریفیوژهای
نصب شده شامل ماشین‌های IR-۱، که از آن ۱۶۴ عدد در هر آبشار وجود دارد،
هستند. کار نصب در واحدهای A۲۱، A۲۲، A۲۳، A۲۵ و A۲۷ ادامه داشت اما هیچ
سانتریفیوژی نصب نشده بود. تا تاریخ ۲۸ آگوست ۲۰۱۰، هیچ کار نصبی در سالن
تولید B نشده بود.
۵. آژانس در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۹ یک راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیکی در تاسیسات
غنی‌سازی سوخت انجام داد. آژانس با مدنظر قرار دادن اطلاعات جدید ارائه
شده توسط ایران، به ارزیابی خود از تعادل مواد برای دوره ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸ تا
۲۲ نوامبر ۲۰۰۹ ادامه می‌دهد. ایران در نامه‌هایی به تاریخ ۹ آگوست ۲۰۱۰ و
۱۷ آگوست ۲۰۱۰ به آژانس اطلاع داد که مقدار مواد هسته‌ای در تاسیسات را کم
تخمین زده بود و یک برآورد بازبینی شده را ارائه کرد. ایران همچنین درباره
اینکه چگونه قصد داشت سیستم حسابداری مواد هسته‌ای تاسیسات را بهبود بخشد،
به آژانس اطلاع داد. آژانس تا زمانی که ارزیابی آن کامل شود، نمی‌توان
تعادل مواد هسته‌ای را تایید کند.
۶. ایران تخمین زده است که بین ۲۳ نوامبر ۲۰۰۹ و ۶ آگوست ۲۰۱۰، ۹۹۵ کیلوگرم
دیگر یواف۶ با درصد غنای پایین تولید کرده است، که بنابراین مجموع تولید
یواف۶ با درصد غنای پایین از فوریه ۲۰۰۷ تا کنون به دو هزار و ۸۰۳ کیلوگرم
می‌رسد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی سوخت (شامل تزریق، محصول و
دورریز) بعلاوه تمام آبشارهای نصب شده و ایستگاههای تزریق و تخلیه تحت
نظارت و کنترل آژانس باقی هستند. آژانس در نامه‌ای به تاریخ ۱۹ جولای ۲۰۱۰،
شماری از اتفاقات شامل شکستن مهر و موم توسط اپراتور در تاسیسات غنی‌سازی
سوخت را به ایران یادآوری کرد. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۹ آگوست ۲۰۱۰
اطلاعات بیشتری را درباره این اتفاقات ارائه کرده و اعلام کرد که شکستن مهر
و موم‌ها اتفاقی بوده و "تمام توصیه‌ها و آموزش‌های لازم به اپراتور به
منظور مراقبت و کنترل بیشتر در این زمینه ارائه شده است. " نتایج
پادمان‌های شکستن مهر و موم‌ها توسط آژانس و بر اساس تکمیل راستی‌آزمایی
فهرست اقلام فیزیکی بعدی که در حال حاضر برای اکتبر ۲۰۱۰ برنامه‌ریزی شده
است، ارزیابی خواهد شد.
۷. آژانس از فوریه ۲۰۰۷ شمار زیادی نمونه‌های محیطی در تاسیسات غنی‌سازی
سوخت گرفته است که نتایج آنها نشان از سطح غنی‌سازی اورانیوم کمتر از ۵
درصد اورانیوم ۲۳۵ دارد. در یک نتیجه جدید، تعداد کمی از موادی از
نمونه‌های گرفته شده در ناحیه آبشاری با سطح غنی‌سازی بین ۵ درصد و ۷.۱
درصد اورانیوم ۲۳۵ تشخیص داده شدند که این میزان بیشتر از سطح اعلام شده در
پرسشنامه اطلاعات طراحی بود. آژانس در نامه‌ای به تاریخ ۱۳ آگوست ۲۰۱۰ به
ایران درباره این موضوع اطلاع داد و توضیحاتی را در این زمینه خواستار شد.
ایران در نامه‌هایی به تاریخ ۱۷ آگوست ۲۰۱۰ و یکم سپتامبر ۲۰۱۰ توضیحات
احتمالی را به همراه نکات تایید کننده، برای حضور این مواد ارائه کرد.
توضیحات ایران با یافته‌های آژانس مغایر نیست.
۸. تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت: تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت یک مرکز
تحقیق و توسعه و یک مرکز آزمایشی تولید اورانیوم با درصد غنای پایین است که
برای اولین بار در اکتبر ۲۰۰۳ عملیاتی شد. این تاسیسات یک سالن دارد که
می‌تواند ۶ آبشار را در خود جای دهد. آبشارهای ۱ و ۶ که هر کدام می‌توانند
۱۶۴ ماشین داشته باشند، به منظور تولید اورانیوم با درصد غنای پایین که تا
۲۰ درصد اورانیوم-۲۳۵ غنی‌سازی می‌شوند، طراحی می‌شوند. بخش دیگر سالن
آبشار به عنوان ناحیه تحقیق و توسعه طراحی می‌شوند.
۹. در ناحیه تحقیق و توسعه تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت، بین تاریخ ۲۲ می
۲۰۱۰ و ۲۰ آگوست ۲۰۱۰، مجموع ۸۴ کیلوگرم یواف۶ طبیعی به یک آبشار IR-۴ با
۲۰ دستگاه، آبشار IR-۲m با ۲۰ دستگاه و سانتریفیوژهای تکی IR-۱، IR-۲m و
IR-۴ تزریق شد. در این ناحیه هیچ اورانیوم با درصد غنای پایین تخلیه
نمی‌شود چونکه محصول و دورریز این فعالیت تحقیق و توسعه در پایان فرآیند
باز ترکیب می‌شوند.
۱۰. ایران در ۹ فوریه ۲۰۱۰ تزریق یواف۶ با درصد غنای پایین را به آبشار یک
با هدف اعلام شده مبنی بر تولید یواف۶ غنی‌شده تا ۲۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ به
عنوان سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران، آغاز کرد. ایران متعاقبا به آژانس اطلاع
داد که قصد دارد یک آبشار دوم IR-۱ با ۱۶۴ دستگاه (۶ آبشاری) را در
تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نصب کرده و آن را به آبشار یک و با هدف کاهش
دورریز غنی‌سازی از ۲ درصد به ۰.۷ درصد اورانیوم۲۳۵ متصل کند. افزایش سطح
غنی‌سازی و همچنین ارتباط دو آبشار مستلزم رویکرد جدید پادمان‌ها بود که از
۱۵ مه ۲۰۱۰ اجرا شده است.
۱۱. ایران طی نامه‌ای که در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۰ نوشته شده بود، به آژانس
اتمی اطلاع داد که قصد دارد تزریق اورانیوم با درصد غنای پایین به آبشارهای
۱ و ۶ متصل شده را آغاز کند و بر همین اساس نیز از آژانس درخواست کرد تا
ترتیباتی را مجددا اتخاذ کند که به ایران اجازه دهد تا این دو آبشار را طبق
برنامه راه‌اندازی کند. آژانس نیز در تاریخ ۳ ژوئیه ۲۰۱۰ به این درخواست
جامه عمل پوشاند. ایران در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۰ به آژانس اطلاع داد که
تزریق دورریزها به آبشار ۶ از آبشار ۱ را در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۰ آغاز کرده
است.
۱۲. ایران تخمین زده است که در تاریخ ۹ فوریه تا ۲۰ آگوست ۲۰۱۰، مجموعاً
حدود ۳۱۰ کیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم غنی‌شده در تأسیسات غنی‌سازی سوخت
به آبشار۱ تزریق شد و ۲۲ کیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم غنی‌شده تا
"اورانیوم-۲۳۵ " ۲۰ درصد نیز تولید شد. هگزا فلورید اورانیوم تولید شده به
طور مرتب توسط ایران از آبشار۱ تخلیه و به درون سیلندری با گنجایش حدود ۲۵
کیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم بارگذاری می‌شود. این مواد تحت نظارت و
بازرسی آژانس است. ایران اعلام کرده است که وقتی ظرفیت این سیلندر تکمیل
می‌شود، پس از آنکه آژانس اتمی از این مواد برای انجام تحلیل تخریبی
نمونه‌برداری کرد، هگزا فلوراید اورانیوم موجود در آن را همگن خواهد کرد.
۱۳. از تاریخ ۷ آوریل ۲۰۱۰ به بعد، نتایج نمونه‌های محیطی گرفته‌شده از
تأسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نشان می‌دهد که در این تأسیسات، مراحل
غنی‌سازی از حداکثر سطح غنی‌سازی مطرح شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی (که
کمتر از ۲۰ درصد غنی‌سازی اورانیوم-۲۳۵ است) فراتر نرفته است.
A.۲. قم: تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو
۱۴. ایران در سپتامبر ۲۰۰۹، به آژانس اتمی اطلاع داد که در حال ساخت
تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو است که در نزدیکی شهر قم واقع شده است. آژانس
تأیید کرد که تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو با هدف در بر گرفتن ۱۶ آبشار با
مجموع حدود ۳ هزار سانتریفیوژ ساخته شده است.
۱۵. آژانس اتمی چندین بار از ایران خواسته است تا اطلاعات بیشتری را در
رابطه با زمانبندی مراحل طراحی و ساخت تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو به
همراه هدف اولیه این سایت ارائه دهد. ایران نیز در پاسخ به این درخواست
اعلام کرده است که "مکان این سایت (در نزدیکی قم)
از ابتدا به عنوان منطقه کلی پناهگاه‌های احتمالی پدافند غیرعامل با موارد
کاربرد گوناگون در نظرگرفته شده است. سپس این مکان در نیمه دوم سال ۲۰۰۷،
برای ساخت این تأسیسات غنی‌سازی در نظر گرفته شده است ". آژانس اتمی نیز بر
ضرورت دسترسی به شرکتهای دخیل در طراحی و ساخت‌وساز تأسیسات غنی‌سازی
فردو تأکید کرده است. آژانس به ایران اطلاع داده است که اطلاعات بسیار
زیادی از تعدادی از منابع دریافت کرده است که نشان می‌دهد کار طراحی این
تأسیسات در سال ۲۰۰۶ آغاز شده بود. ایران در تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۱۰، در نامه‌ای
به مدیرکل آژانس اعلام کرد که "هیچ مبنای قانونی " که طبق آن آژانس بتواند
اطلاعات مربوط به زمانبندی و هدف ایجاد تأسیسات غنی‌سازی فردو را درخواست
کند، وجود ندارد و آژانس نیز "ملزم به مطرح کردن هیچ سؤالی فراتر از توافق
پادمان‌ها نیست ". آژانس اتمی معتقد است که سؤالاتی که مطرح کرده است در
چارچوب توافق پادمان‌ها است و اطلاعات درخواست شده نیز برای تأیید زمانبندی
و هدف اصلی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو توسط آژانس اتمی به منظور ایجاد
اطمینان از این امر که اظهارات ایران کامل و صحیح است، ضروری است.
۱۶. ایران در پاسخ به درخواست آژانس مبنی بر ارائه پرسشنامه کامل اطلاعات
طراحی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو، ضمن تسلیم نامه‌ای به مدیرکل آژانس در
تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۱۰، اعلام کرد که "به تعهدات خود در ارتباط با پرسشنامه
اطلاعات طراحی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو تحت توافقنامه پادمانی خود عمل
کرده است ". آژانس اتمی چندین بار به ایران اطلاع داده است که معتقد است بر
اساس وضعیت کنونی ساخت‌وساز این تأسیسات، اطلاعات بیشتری باید در اختیار
ایران قرار گیرد و این اطلاعات باید در پرسشنامه اطلاعات طراحی گنجانده
شود.
۱۷. آژانس اتمی از ماه اکتبر سال ۲۰۰۹ به طور متوسط هر ماه یک راستی‌آزمایی
اطلاعات طراحی در تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو به انجام رسانده است. آژانس
تأیید کرده است که ساخت‌وساز این تأسیسات در حال جریان است. از ۲۸ آگوست
۲۰۱۰ به بعد هیچ سانتریفوژی وارد این تأسیسات نشده است. در نتایج نمونه‌های
محیطی گرفته شده در تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو تا تاریخ ۱۶ فوریه ۲۰۱۰
به هیچ عنوان هیچ نشانه‌ای از وجود اورانیوم غنی‌شده نبود.
A.۳. دیگر فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی
۱۸. با توجه به اظهارات ایران در تاریخ ۷ فوریه ۲۰۱۰ مبنی بر اینکه فناوری
غنی‌سازی اورانیوم لیزری در اختیار دارد و همچنین اظهارات این کشور در
تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۰ در ارتباط با توسعه نسل سوم سانتریفیوژها، آژانس اتمی
طی نامه‌ای به ایران در تاریخ ۱۸ آگوست ۲۰۱۰ بر درخواست پیشین خود مجددا
تأکید کرد مبنی بر اینکه ایران امکان دسترسی به مکان‌های بیشتر مرتبط با
تولید سانتریفیوژها، تحقیق و توسعه در خصوص غنی‌سازی اورانیوم (شامل
غنی‌سازی لیزری) و فعالیتهای مرتبط با اکتشاف و آسیاب اورانیوم را
(برای آژانس) فراهم آورد. ایران در پاسخ به این درخواست در تاریخ ۲۱ آگوست
۲۰۱۰، هیچ یک از اطلاعات درخواستی را در اختیار آژانس قرار نداد و در عوض
تأکید کرد که به "همکاری خود با آژانس تحت توافقنامه پادمان‌های خود ادامه
می‌دهد ".
A.فعالیتهای بازفرآوری
۱۹. آژانس اتمی به نظارت بر استفاده از سلول‌های داغ در راکتور تحقیقاتی
تهران و تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدنیوم، ید و زنون (MIX) ادامه
داده است. آژانس یک بازرسی و یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را در راکتور
تحقیقاتی تهران در تاریخ اول آگوست ۲۰۱۰ و همچنین یک راستی‌آزمایی اطلاعات
طراحی در تأسیسات تولید رادیو ایزوتوپ مولیبدنیوم، ید و زنون نیز در تاریخ
۳۱ ژوئیه ۲۰۱۰ انجام داده است. هیچ نشانه‌ای از فعالیتهای مرتبط با
بازفرآوری در این تأسیسات وجود نداشت. در حالیکه ایران اعلام کرده است هیچ
گونه فعالیت مرتبط با بازفرآوری در این کشور ندارد، آژانس این امر را فقط
در ارتباط با این دو تأسیسات می‌تواند تأیید کند، همانگونه که پروتکل
الحاقی ایران اجرا نشده است.
B.پروژه‌های مرتبط با راکتور آب سنگین
۲۰. همانگونه که در گزارشهای پیشین مدیرکل آژانس اشاره شد، آژانس، آنچنان
که شورای امنیت ملزم دانسته بود، درخواست کرده است که ایران ترتیبات لازم
را اتخاذ کند تا دسترسی هر چه سریعتر آژانس به موارد زیر را مهیا کند: مرکز
تولید آب سنگین؛ آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم به منظور
نمونه‌برداری؛ و هر مکان دیگری در ایران که پروژه‌های مرتبط آب سنگین در
حال انجام هستند. ایران در پاسخ خود به تاریخ ۱۰ فوریه ۲۰۱۰ اعلام کرد که
درخواست‌های آژانس "از آنجایی که فراتر از توافق پادمان‌های ما است، هیچ
مبنای قانونی ندارد " و همچنین این درخواست‌ها فراتر از قطعنامه‌های مرتبط
شورای امنیت است که "تنها خواستار راستی‌آزمایی تعلیق است ". ایران همچنین
اعلام کرد که فعالیت در پروژه‌های مرتبط با آب سنگین را به حالت تعلیق در
نیاورده است. ایران تا آن تاریخ دسترسی درخواست‌شده را مهیا نکرده است.
۲۱. در ۲ آگوست ۲۰۱۰، آژانس یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور IR-۴۰
در اراک انجام داد. آژانس تأیید کرد که ساخت‌وساز این تأسیسات در حال
انجام است و ساخت‌وساز ساختمان‌های غیرنظامی تقریبا کامل و برخی تجهیزات
مهم در این تأسیسات نصب شده است. تجهیزات نصب شده شامل جرثقیل اصلی در
ساختمان راکتور و فشارسنجی برای سیستم خنک‌کننده راکتور می‌شود. بنا به
اعلام ایران، راه‌اندازی راکتور IR-۴۰ هم‌اکنون برای شروع در سال ۲۰۱۳
طراحی شده است. در ساختمان پرتوشیمی، سازه بتونی برای سلول‌های داغ آماده
بود، اما هیچ پنجره سلول داغ یا بازوی مکانیکی حاضر نبود.
۲۲. بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، به نظر می‌رسد تأسیسات تولید آب سنگین
(HWPP) مجددا در حال فعالیت است. با این وجود، بدون دسترسی به تأسیسات
تولید آب سنگین، آژانس قادر به تأیید اظهارات ایران مبنی بر به تعلیق در
نیاوردن فعالیت روی پروژه‌های مرتبط با آب سنگین نخواهد بود و در نتیجه
نمی‌تواند گزارش کاملی را در این زمینه ارائه دهد.
D. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت
۲۳. آژانس ارزیابی خود از نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیکی در
تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۱۰ را نهایی کرد و این
نتیجه حاصل شد که فهرست اقلام مواد هسته‌ای در تاسیسات تبدیل اورانیوم
اصفهان از سوی ایران و در راستای آن نتایج اظهار گردیده است، در چارچوب
ابهامات اندازه گیری که معمولا به همراه تاسیسات تبدیل با خصوصیات مشابه
وجود دارد.
۲۴. آژانس در تاریخ ۴ آگوست ۲۰۱۰ یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات
تبدیل اورانیوم اصفهان انجام داد. در آن زمان، این تاسیسات هنوز در مرحله
تعمیر و نگهداری قرار داشت. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۴ جولای ۲۰۱۰ آژانس
را مطلع ساخت که تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان عملیات کامل خود را در
تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۰ از سر خواهد گرفت. به دلیل آنکه هیچ هگزا فلوراید
اورانیومی (یواف۶) از ۱۰ آگوست ۲۰۰۹ در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان
تولید نشده است، مقدار کلی اورانیوم به شکل هگزا فلوراید اورانیوم در این
تاسیسات از مارس ۲۰۰۴، ۳۷۱ تن باقی مانده است (مقداری از آن به تاسیسات غنی
سازی سوختی و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت منتقل شده است) که تحت نظارت و
مهار آژانس است.
۲۵. در طی راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ ۴ آگوست ۲۰۱۰، ایران آژانس
را از نصب تجهیزات در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان برای تبدیل
هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم-۲۳۵ بیست درصد به اکسید اورانیوم
(U۳O۸) مطلع ساخت که برای تولید سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران مورد
نیاز است و در نوامبر ۲۰۱۰ شروع به کار می‌کند. ایران در نامه‌ای به تاریخ
۱۷ آگوست ۲۰۱۰، آژانس را مطلع ساخت که آزمایشاتی در خصوص تبدیل هگزافلوراید
اروانیوم به اکسید اورانیوم (U۳O۸) با استفاده از هگزافلوراید مصرف شده در
تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان در سپتامبر ۲۰۱۱ آغاز خواهد کرد.
۲۶. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۲۸ ژوئن ۲۰۱۰، یک پرسشنامه اطلاعات طراحی
به روز شده برای مرکز تولید سوخت به آژانس ارائه داد که در آن اعلام کرده
بود تولید سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران در بخشی از یک ساختمان در
تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان انجام خواهد شد. ایران در نامه‌ای به تاریخ
۱۷ آگوست ۲۰۱۰ به آژانس اعلام کرد که در نظر دارد تجهیزات برای تولید سوخت
راکتور تحقیقاتی تهران را در نوامبر ۲۰۱۰ نصب کند. آژانس در سوم آگوست ۲۰۱۰
یک راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیکی و یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در
مرکز تولید سوخت انجام داد و تایید کرد که هیچ مجموعه، میله، صفحه‌های
سوختی جدید برای راکتور IR-۴۰ تولید نشده است.
E. دیگر فعالیتها
۲۷. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۹ آگوست ۲۰۱۰ به آژانس اطلاع داد که انتقال
سوخت جدید به ساختمان اصلی راکتور در نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر را آغاز
می‌کند. همانگونه که در گزارش قبلی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
آمده است، ایران آژانس را مطلع ساخت که یک آزمایش فنی از مجوعه سوختی را
پیش از بارگذاری آنها در قلب راکتور انجام خواهد داد. آژانس در تاریخ ۲۱
آگوست تایید کرد که انتقال سوخت جدید به ساختمان راکتور آغاز شده و
فعالیتهای راستی آزمایی مجدد خود را از شروع کرده است.
۲۸. لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابر ابن حیان در مرکز تحقیقات هسته‌ای
تهران واقع است و یک لابراتوار تحقیقاتی شیمی غیرهسته‌ای است. آژانس در
تاریخ ۳۱ جولای ۲۰۱۰ یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی و یک راستی‌آزمایی
فهرست اقلام فیزیکی در لابراتوار جابر ابن حیان انجام داد، که در طی آن
ایران مجددا آنچه را در راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی ۱۴ آوریل ۲۰۱۰ اعلام
کرده بود، تکرار کرد به ویژه فعالیتهای لابراتوار جابر ابن حیان که مرتبط
با "یک پروژه تحقیقاتی با هدف صرفا مطالعه رفتار الکتروشیمیایی یون یورانیل
در محلول یونیک " بود، که در آن از یک محلول نیترات یورانیل استفاده
می‌شود. ایران همچنین اعلام کرده است که این فعالیتهای آزمایشگاهی هنوز
آغاز نشده است. آژانس اتمی به نظارت بر فعالیتهای تحقیق و توسعه ایران در
این تاسیسات ادامه می‌دهد.
۲۹. بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، آژانس ارزیابی می‌کند که فعالیتهای مربوط
به اکتشاف و تغلیظ اورانیوم در منطقه مجتمع تولید اورانیوم بندر عباس ادامه
دارد و اینکه فعالیتهای ساخت و ساز در مجتمع تولید کیک زرد اردکان و در
معدن اورانیوم ساغند ادامه دارد.
F. اطلاعات طراحی
همانگونه که در گزارشهای پیشین مدیر کل آژانس شرح داده شده، متن تعدیل شده
بخش عمومی ترتیبات تکمیلی موسوم به کد ۳.۱ برای توافق پادمانی ایران که در
سال ۲۰۰۳ به موافقت ایران رسیده، هنوز پابرجاست، با این همه ایران در سال
۲۰۰۷ تصمیم به تعلیق اجرای آن گرفت. با وجود آنکه آژانس در موارد زیادی،
به ایران یادآوری کرده است که ملزم به ارائه اطلاعات طراحی بر اساس کد
تعدیل شده ۳.۱ است، ایران اجرای کد تعدیل شده ۳.۱ را از سر نگرفته است که
مطابق با تعهد آن بر اساس ترتیبات تکمیلی نیست. ایران تنها کشور با
فعالیتهای هسته‌ای چشمگیر است که دارای یک توافقنامه پادمانی جامع
پابرجاست که مفاد کد تعدیل شده ۳.۱ را اجرا نمی‌کند.
۳۱. در مورد هر دو تاسیسات دارخوین و تاسیسات غنی سازی سوخت فردو، ایران
در موعد مقرر تصمیم ساخت یا اجازه ساخت این تاسیسات را همانگونه که در کد
تعدیل شده ۳.۱ آمده اطلاع رسانی نکرده است و فقط به ارائه اطلاعات طراحی
محدود آن تاسیسات اکتفا کرده است. ایران همچنین اطلاعات طراحی به روز شده
راکتور IR-۴۰ را فراهم نکرده است.
۳۲. آژانس در نامه‌ای به تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۱۰ از ایران درخواست کرده است تا
اظهارات علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران
به یک خبرگزاری ایرانی را تایید کند که گفته بود ایران در حال طراحی
راکتوری شبیه راکتور تحقیقاتی تهران برای تولید رادیوایزوتوپ‌هاست. در همان
نامه آژانس همچنین درخواست کرد در صورتیکه تصمیم ساخت تاسیسات هسته‌ای
جدید توسط ایران اتخاذ شده است، ایران اطلاعات بیشتری در خصوص طراحی و
برنامه ساخت آن تاسیسات ارائه کند. ایران در پاسخ آن نامه به تاریخ ۲۳ ژوئن
۲۰۱۰، مجددا تاکید کرد که به همکاری خود با آژانس بر اساس موافقتنامه
پادمانی آن ادامه می‌دهد.
۳۳. علی اکبر صالحی در تاریخ ۱۶ آگوست ۲۰۱۰ اعلام کرد که "مطالعه بر روی
مکان ۱۰ مرکز غنی سازی اورانیوم " پایان یافته است و اینکه "ساخت و ساز یکی
از این تاسیسات تا پایان سال جاری ایرانی یعنی مارس ۲۰۱۱ آغاز خواهد شد یا
ابتدای سال آینده ". در نامه‌ای به تاریخ ۱۹ آگوست ۲۰۱۰ آژانس از ایران
درخواست کرد تا اطلاعات طراحی اولیه آن تاسیسات را ارائه کند. ایران در
پاسخ خود به تاریخ ۲۱ آگوست ۲۰۱۰ اطلاعات درخواست شده را ارائه نداد و تنها
اعلام کرد که اطلاعات لازم را در "زمان مقرر " در اختیار آژانس قرار خواهد
داد. این تماس‌های اخیر بین ایران و آژانس به دنبال موارد مشابه مرتبط با
بیانات عمومی مقامات ایران در رابطه با ساخت و ساز احتمالی تاسیسات هسته‌ای
جدید است. ایران همچنین اعلام کرد اظهارات در خصوص اطلاعات طراحی که در
پاراگراف‌های ۳۰ تا ۳۳ گزارش قبلی مدیر کل (GOV/۲۰۱۰/۲۸) آمده است،
"هیچگونه اساس قانونی " ندارد.
۳۴. اصلاح تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت برای تولید اورانیوم غنی شده تا
۲۰ درصد به صورت اورانیوم-۲۳۵ مرتبط با اهداف پادمانی، از جانب ایران در
زمان لازم به اطلاع آژانس نرسیده است تا آژانس روش‌های پادمانی آن را تطبیق
دهد، همانطور که ماده ۴۵ توافق پادمانی ایران خواسته شده است.
G. تعیین بازرسان
۳۵. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۳ ژوئن ۲۰۱۰ به مدیر کل آژانس اتمی اعلام
کرد، از حالا به بعد در صورتیکه اطلاعات محرمانه‌ای که بر اساس اجرای توافق
پادمانی آن در اختیار آژانس قرار گرفته است به هر دلیلی به بیرون "درز "
پیدا کند و یا به دست رسانه‌ها برسد؛ در اولین واکنش انتصاب بازرس یا
بازرسان مرتبط کن لم یکن تلقی خواهد شد. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۱۰ ژوئن
۲۰۱۰ به مدیر کل آژانس، با اشاره به "اظهارات اشتباه و نادرست در پاراگراف
۲۸ " گزارش قبلی مدیر کل (GOV/۲۰۱۰/۲۸)، به اطلاع آژانس رساند که به
انتصاب دو بازرسی که اخیر بازرسی‌هایی را در ایران انجام داده‌اند، اعتراض
دارد.
۳۶. در حالیکه بر اساس توافق پادمانی، ایران اجازه اعتراض به انتصاب
بازرسان آژانس را دارد، آژانس این مورد را بر این اساس رد کرد که ایران به
دنبال توجیه اعتراض خود در این مورد بوده است. آژانس اعتماد کامل به
حرفه‌ای گرایی و بی طرفی بازرسان مورد نظر دارد همانگونه که در خصوص تمام
بازرسان به همین گونه است، و تایید می‌کند که گزارش قبلی مدیر کل در خصوص
اجرای پادمان‌ها در ایران (GOV/۲۰۱۰/۲۸) کاملا دقیق و صحیح است.
۳۷. در جلسه‌ای با نماینده دائم ایران در آژانس اتمی در تاریخ ۲۰ جولای
۲۰۱۰، آژانس به اطلاع وی رساند که اعتراض مکرر توسط ایران به انتصاب
بازرسان مجرب در زمینه چرخه و تاسیسات سوخت هسته‌ای ایران در روند بازرسی
مانع ایجاد می‌کند و بنا بر این از توانایی آژانس برای اجرای پادمان‌های
موثر و کارآمد در ایران می‌کاهد. در این خصوص، در همان جلسه، آژانس مجدد
تقاضا کرد که ایران تصمیم ۱۶ ژانویه ۲۰۰۷ خود در زمینه درخواست از آژانس
برای ملغی کردن انتصاب ۳۸ بازرس آژانس را مورد بازبینی مجدد قرار داده و
همچنین در زمینه تقاضاهای خود (مربوط به سال ۲۰۰۶) برای کن لم یکن کردن
انتصاب ۴ بازرس دیگر که مجرب در اجرای بازرسی هستند، دوباره تصمیم گیری
کند. آژانس در عین حال که از ایران به دلیل پذیرفتن پنج بازرس دیگر (در
نامه‌هایی از ایران به تاریخ ۱۴ آوریل ۲۰۱۰ و ۱۶ آگوست ۲۰۱۰) تشکر می‌کند،
همچنان از ایران درخواست می‌کند تا اعتراض خود به انتصاب بازرسان مجرب در
زمینه چرخه و تاسیسات سوخت هسته‌ای ایران را ملغی کند.
H. ابعاد نظامی احتمالی
۳۸. گزارشهای پیشین مدیر کل آژانس اتمی مسایل باقیمانده مرتبط با ابعاد
نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و اقدامات لازم از سوی ایران برای حل
آن مسایل را شرح داده است. در گزارش ماه فوریه مدیر کل (GOV/۲۰۱۰/۱۰)،
آژانس شماری از موضوعات فنی که برای پرداختن به آن به اتفاق ایران مورد
نیاز است را شرح داد. با این همه از آگوست ۲۰۰۸، ایران از بحث درباره مسایل
باقیمانده با آژانس یا ارائه هر گونه اطلاعات اضافی یا دسترسی به مکان‌ها
یا افراد مورد نیاز برای پرداختن به نگرانی‌های آژانس امتناع ورزیده و
اعلام کرده است که ادعاهای مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای آن
بی اساس هستند و اینکه اطلاعات اطلاعاتی که آژانس به آنها اشاره می‌کند بر
اساس اسناد جعلی است.
۳۹. بر اساس یک تحلیل کلی که توسط آژانس با استفاده از تمام اطلاعاتی که در
دسترس آن بوده انجام داده است، آژانس درباره وجود احتمالی فعالیتهای
مرتبط هسته ای گذشته یا جاری فاش نشده مربوط به سازمان‌های نظامی مرتبط از
جمله فعالیتهای مربوط به توسعه یک محفظه کلاهک برای موشک هنوز نگران است.
نشانه‌هایی وجود دارد که شماری از این فعالیتها ممکن است بعد از ۲۰۰۴
ادامه یافته باشد.
۴۰. ضروری است که ایران با آژانس در این مسایل تعامل کند و اینکه آژانس
اجازه یابد از تمام سایت‌های مرتبط بازدید کند، به تمام تجهیزات و اسناد
مرتبط دسترسی داشته باشد و اجازه داشته باشد تا با تمام افراد مرتبط مصاحبه
کند، بدون هیچگونه تاخیر بیشتری. گذشت زمان و از بین رفتن احتمالی دسترسی
به برخی اطلاعات مرتبط فوریت این موضوع را افزایش می‌دهد. تعامل اساسی و
پیش فعال ایران برای برای قادر ساختن آژانس به پیشرفت در زمینه راستی
آزمایی صحت و کامل بودن اظهارات ایران ضروری است.
I. خلاصه
۴۱. مادامی که آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلامی ایران
ادامه می‌دهد، ایران همکاری‌های لازم به منظور اجازه به آژانس برای تایید
اینکه تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیتهای صلح‌آمیز هستند را فراهم
نکرده است.
۴۲. ایران، به طور خاص‌تر، الزامات ذکر شده در قطعنامه‌های شورای حکام و
شورای امنیت شامل اجرای پروتکل الحاقی که برای اعتمادسازی در زمینه هدف
انحصارا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و حل مسائل باقیمانده ضروری هستند
را اجرا نمی کند. ایران به طور ویژه نیاز به همکاری در زمینه توضیح مسائل
باقیمانده که نگرانی‌ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای را
افزایش می‌دهند، دارد و از جمله این همکاری تامین دسترسی به تمام سایتها،
تجهیزات، اشخاص و مدارک مورد درخواست آژانس است. ایران همچنین نیاز به
اجرای کد تعدیل شده ۳.۱ در زمینه تهیه سریع اطلاعات طراحی دارد.
۴۳. بعلاوه، ایران بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت،
فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی را تعلیق نکرده است. ایران به فعالیت تاسیسات
غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی در نطنز ادامه داده و
غنی‌سازی اورانیوم تا ۲۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ را در تاسیسات غنی‌سازی سوخت
آزمایشی و اکنون در دو آبشار به هم مرتبط را آغاز کرده است. ایران به ساخت
تاسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو ادامه داده است. به منظور راستی‌آزمایی
زمانبندی و ماهیت واقعی تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی، ایران هنوز نیازمند
تامین دسترسی آژانس به مدارک طراحی مرتبط و شرکتهای دخیل در طراحی و ساخت
تاسیسات است. ایران همچنین نیاز به ارائه یک پرسشنامه اطلاعات طراحی کامل
برای این تاسیسات دارد. ایران همچنین اعلام کرده است که مکان‌هایی را برای
تاسیسات غنی‌سازی جدید انتخاب کرده است و اینکه ساخت یکی از این تاسیسات
حدود مارس ۲۰۱۱ آغاز خواهد شد، اما این کشور اطلاعات طراحی مورد نیاز و
دسترسی مطابق توافق پادمان‌های ایران و ترتیبات اجرایی را در اختیار آژانس
قرار نداده است.
۴۴. به طور مشابه، ایران بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای
امنیت به ساخت رآکتور IR-۴۰ و فعالیتهای مرتبط آب سنگین ادامه داده است. به
آژانس اجازه نمونه‌برداری از آب سنگین که در تاسیسات تبدیل اورانیوم
اصفهان ذخیره شده است، داده نشد. همچنین برای آژانس امکان دسترسی به
تاسیسات تولید آب سنگین فراهم نشد. مادامی که آژانس می‌تواند گزارش دهد که
ایران بیانیه‌های را مبنی بر اینکه آن فعالیتها را تعلیق نکرده است، آژانس
بدون دسترسی کامل به آب سنگین در تاسیسات تبدیل اورانیوم، تاسیسات تولید آب
سنگین و سایر تاسیسات که ایران اعلام کرده است قصد دارد آنها را بسازد،
قادر به راستی‌آزمایی چنین بیانیه‌هایی و نتیجتا گزارش کامل درباره این
موضوع نیست.
۴۵. ایران به تعیین دو بازرسی که اخیرا در ایران بازرسی انجام دادند اعتراض
کرد. آژانس اساسی را ایران بواسطه آن اعتراض خود را توجیه کرده است رد
می‌کند؛ آژانس همچنین نگران است که اعتراض مکرر به تعیین بازرسان مجرب،
روند بازرسی را مختل کرده و از توانایی آژانس برای اجرای پادمان‌ها در
ایران می‌کاهد.
۴۶. مدیرکل از ایران می‌خواهد که گامهایی را در راستای اجرای کامل توافق
پادمان‌ها و سایر الزامات خود شامل اجرای پروتکل الحاقی بردارد.
۴۷. مدیرکل به گزارش‌دهی به نحو مقتضی ادامه خواهد داد.